حمایت اعضای فرهنگستان علوم از مصوبه سیاست ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی
15 شهریور 1401
اعضای شاخههای ریاضی و فیزیک فرهنگستان علوم طی نامهای، حمایت کامل خود از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره سیاست ها و ضوابط ساماندهی سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی را اعلام کردند و اذعان داشتند: در مصوبه جدید سنجش و پذیرش دانشگاهها، بسیاری از اشکالات قبلی از بین رفته و اگر طرح جدید به درستی اجرا شود، دارای مزایای زیادی خواهد بود.
به گزارش مرکز خبر شورای عالی انقلاب فرهنگی، متن نامه به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
شاخههای ریاضی و فیزیک فرهنگستان علوم متشکل از ۳۰ نفر از استادان با مرتبه استاد تمامی و پیشکسوت و پرسابقه دانشگاههای کشور است که هر یک مسئولیتهای مهم در آموزش و پژوهش کشور از مدیریتهای گوناگون تا ریاست دانشگاهها را بر عهده داشتهاند. این افراد، در طول خدمات دانشگاهی مسئولیتهای اجرائی در آزمون نهایی ورودی و طرح سؤالات آزمون را در مقاطع مختلف بر عهده داشتهاند مطابق بند ۲ اساسنامه فرهنگستان علوم، مسئولیت بررسی وضع آموزش و پژوهش کشور و ارائه پیشنهادهای لازم برای بهبود و ارتقاء آن به مراجع ذیربط، به عهده فرهنگستان علوم است و در سالهای اخیر موارد زیادی از مشکلات موجود در آزمونهای ورودی دانشگاهها را بررسی و به استحضار مقامات ذیربط رساندهاند که برخی از آنها را در زیر متذکر میشویم:
۱- در مدت حدود سه ساعت نمیتوان اطلاعات علمی حاصل در سالهای دبیرستانی را فقط با طرح سئوالهای تستی سنجید.
۲- فشار روانی بسیار زیادی به دانش آموزان و خانوادهها قبل از آزمون وارد میشود.
۳- با کمترین ناراحتی در جریان آزمون، آینده دانش آموز تباه میشود.
4- دانش آموزان شهرستانهای دور دست، که دسترسی به کلاسهای کنکور آنچنانی نداشته و قادر به تهیه کتابهائی با عناوین گوناگون تبلیغاتی، نیستند؛ در نگرانی و فشار روانی زیادی هستند و لذا تمرکز لازم را در مطالعه کتابهای درسی و سایر منابع قابل دسترس را نیز از دست میدهند.
۵- دانش آموزانی که میتوانند هزینههای سنگین کلاسهای کنکور و منابع تستی آنها را پرداخت نمایند تحت تأثیر روشهای به اصطلاح تستی بیپایه و اساس و معما گونه، تمرکز در یافتن استدلال و درک و فهم مفاهیم درسی را از دست میدهند و تنها به حفظ مفاهیم غیرمنطقی میپردازند.
6- دانش آموزان با هر نوع دیپلمی میتوانند داوطلب هر رشته دانشگاهی شوند و صرفا با نمرات حاصل از دروس نامربوط و حتی با نمره صفر یا منفی در دروس تخصصی، وارد آن رشته شوند و در نهایت آموزش دانشگاهی ضعیف و ضعیفتر شده و تدریس در کلاسهای چنین دانشجویائی با سطح علمی ناهماهنگ، مشکلات فراوانی را برای استادان به وجود آورده و به کیفیت آموزش در دانشگاهها لطمه میزند.
۷- درخواست و فشار دانش آموزان و خانوادهها و حتی مدیران مدارس به معلمان، برای آنکه صرفا روش تدریس کاذب تستی را دنبال کنند و از روشهای مفهومی، استدلالی و منطقی در تدریس (مخصوصا در دروس ریاضی) خودداری کنند.
خوشبختانه در مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، بسیاری از اشکالات قبلی از بین رفته و اگر طرح جدید درست اجرا شود، دارای مزایای زیر خواهد بود:
1- در آزمون سراسری سازمان سنجش آموزش کشور چون فقط از دروس تخصصی آزمون به عمل می آید، در طرح سؤال میتوان رفت بیشتری را برای هر موضوع در نظر گرفت و به جای تستهای حداکثر سه دقیقهای، مثلا تستهای ۵ دقیقهای یا بیشتر طراحی کرد تا داوطلب بتواند با تفکر بیشتر و منطقیتر و در صورت لزوم با انجام محاسبات، به سؤالات پاسخ دهد، نه صرفا با مراجعه به حفظیات خود به سوالات جواب دهد. این نوع آزمون باعث تقویت تفکر علمی در یادگیری دروس دبیرستانی و حتی دبستانی و توجه به مفاهیم و استدلالهای لازم و مطالعه دقیق کتابهای درسی می شود (که قرار است بازنگری شوند).
2- در این طرح دانش آموزان برای کسب ۶۰ تا ۹۰ درصد نمره آزمون ورودی، که به معدل امتحانات نهایی سراسری آنها در پایههای ۱۰ تا ۱۲ مربوط می شود، با فراغت خاطر بیشتری کتابهای درسی خود را دقیق و با درک و فهم مطالب مطالعه می کنند و در امتحانات نهایی سراسری بدون پرداخت هیچگونه هزینه اضافی و بدون فشار روانی شرکت مینمایند و عدالت آموزشی برقرار میشود.
٣- از آنجایی که در طرح جدید، آزمون سازمان سنجش سالی دو بار برگزار میشود، لذا هر دانش آموز میتواند در هر دو آزمون شرکت کند و از بالاترین امتیاز اخذ شده جهت پذیرش در دانشگاهها، استفاده نماید.
4- در این روش ملاک پذیرش دانشجو در دانشگاه، نمرات اخذ شده در امتحانات نهایی سراسری سه سال آخر دبیرستان(حدود ۳۰ جلسه امتحان) و یک آزمون ورودی از دروس تخصصی خواهد بود. مسلما این نوع ارزیابی با روش فعلی که یک آزمون سه ساعته تستی است، تفاوت بسیاری خواهد داشت و همچون گذشته وضعیت زندگی و آینده دانش آموز، صرفاً در طی سه ساعت تعیین نمیشود.
5- کسانی که بدون مطالعه دقیق طرح جدید کنکور و بدون در نظر گرفتن مزایای این طرح نسبت به روش آزمونهای قبلی، با این مصوبه مخالفت میکنند، به نکات قوت طرح جدید توجه ندارند؛ مثلا تصور میکنند که برگزاری امتحانات دبیرستانی همچون گذشته خواهد بود و اعمال نظر معلمین هر مدرسه در نمره دادن دخیل خواهد بود، در حالی که در طرح جدید نمرات دروس امتحانات نهایی در اختیار معلمین هر مدرسه نخواهد بود که بتوانند در نمرات دانش آموزان خود دخالتی داشته باشند.
6- آزمون نهایی مدارس برای کلاسهای ششم دبیرستانها سراسری است و در رفع چالش تصحیح برگههای امتحانی، پیش بینی شده است که تصویر برگههای امتحانی در هر شهرستان به صورت برخط در آمده، هر برگه به دو نفر در شهرهایی غیر از شهر محل برگزاری امتحان برای تصحیح ارسال شود. اگر نمره های داده شده توسط آن دو نفر با یکدیگر همخوانی داشته باشند معدل آن دو نمره ملاک خواهد بود، و اگر دو نمره تفاوت معنی داری داشته باشند دوباره به صورت برخط به نفر سوم ارجاع میشود و معدل سه نمره، نمره نهائی آن ورقه خواهد بود. با این شیوه تا اندازه قابل قبولی عدالت آموزشی برقرار خواهد شد.
۷- برای سالهای بعد همین روش برای امتحانات دهم و یازدهم دبیرستانها تکرار می شود و در نهایت دانش آموزان در هر نقطه از کشور می توانند بدون فشار روحی در امتحانات دبیرستان و آزمون سراسری شرکت کرده و در صورت شایستگی در دانشگاهها پذیرش شوند.
۸- وزنهای نمرات حاصل از آزمون و امتحانات دبیرستانی، چنان خواهند بود که در نهایت وزن نمرات دروس تخصصی دست کم دو برابر وزن نمرات دروس غیرتخصصی، در هر رشته دانشگاهی میباشد.
۹- در نهایت امید است که برحسب مصوبهای از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش، دستورالعملها و امکانات مناسب ایجاد و نظارت قابل قبولی پیش بینی شود و این طرح جالب که چندین سال روی آن کار انجام شده است، به نحو احسن اجرا شود.
۱- در مدت حدود سه ساعت نمیتوان اطلاعات علمی حاصل در سالهای دبیرستانی را فقط با طرح سئوالهای تستی سنجید.
۲- فشار روانی بسیار زیادی به دانش آموزان و خانوادهها قبل از آزمون وارد میشود.
۳- با کمترین ناراحتی در جریان آزمون، آینده دانش آموز تباه میشود.
4- دانش آموزان شهرستانهای دور دست، که دسترسی به کلاسهای کنکور آنچنانی نداشته و قادر به تهیه کتابهائی با عناوین گوناگون تبلیغاتی، نیستند؛ در نگرانی و فشار روانی زیادی هستند و لذا تمرکز لازم را در مطالعه کتابهای درسی و سایر منابع قابل دسترس را نیز از دست میدهند.
۵- دانش آموزانی که میتوانند هزینههای سنگین کلاسهای کنکور و منابع تستی آنها را پرداخت نمایند تحت تأثیر روشهای به اصطلاح تستی بیپایه و اساس و معما گونه، تمرکز در یافتن استدلال و درک و فهم مفاهیم درسی را از دست میدهند و تنها به حفظ مفاهیم غیرمنطقی میپردازند.
6- دانش آموزان با هر نوع دیپلمی میتوانند داوطلب هر رشته دانشگاهی شوند و صرفا با نمرات حاصل از دروس نامربوط و حتی با نمره صفر یا منفی در دروس تخصصی، وارد آن رشته شوند و در نهایت آموزش دانشگاهی ضعیف و ضعیفتر شده و تدریس در کلاسهای چنین دانشجویائی با سطح علمی ناهماهنگ، مشکلات فراوانی را برای استادان به وجود آورده و به کیفیت آموزش در دانشگاهها لطمه میزند.
۷- درخواست و فشار دانش آموزان و خانوادهها و حتی مدیران مدارس به معلمان، برای آنکه صرفا روش تدریس کاذب تستی را دنبال کنند و از روشهای مفهومی، استدلالی و منطقی در تدریس (مخصوصا در دروس ریاضی) خودداری کنند.
خوشبختانه در مصوبه جدید شورای عالی انقلاب فرهنگی، بسیاری از اشکالات قبلی از بین رفته و اگر طرح جدید درست اجرا شود، دارای مزایای زیر خواهد بود:
1- در آزمون سراسری سازمان سنجش آموزش کشور چون فقط از دروس تخصصی آزمون به عمل می آید، در طرح سؤال میتوان رفت بیشتری را برای هر موضوع در نظر گرفت و به جای تستهای حداکثر سه دقیقهای، مثلا تستهای ۵ دقیقهای یا بیشتر طراحی کرد تا داوطلب بتواند با تفکر بیشتر و منطقیتر و در صورت لزوم با انجام محاسبات، به سؤالات پاسخ دهد، نه صرفا با مراجعه به حفظیات خود به سوالات جواب دهد. این نوع آزمون باعث تقویت تفکر علمی در یادگیری دروس دبیرستانی و حتی دبستانی و توجه به مفاهیم و استدلالهای لازم و مطالعه دقیق کتابهای درسی می شود (که قرار است بازنگری شوند).
2- در این طرح دانش آموزان برای کسب ۶۰ تا ۹۰ درصد نمره آزمون ورودی، که به معدل امتحانات نهایی سراسری آنها در پایههای ۱۰ تا ۱۲ مربوط می شود، با فراغت خاطر بیشتری کتابهای درسی خود را دقیق و با درک و فهم مطالب مطالعه می کنند و در امتحانات نهایی سراسری بدون پرداخت هیچگونه هزینه اضافی و بدون فشار روانی شرکت مینمایند و عدالت آموزشی برقرار میشود.
٣- از آنجایی که در طرح جدید، آزمون سازمان سنجش سالی دو بار برگزار میشود، لذا هر دانش آموز میتواند در هر دو آزمون شرکت کند و از بالاترین امتیاز اخذ شده جهت پذیرش در دانشگاهها، استفاده نماید.
4- در این روش ملاک پذیرش دانشجو در دانشگاه، نمرات اخذ شده در امتحانات نهایی سراسری سه سال آخر دبیرستان(حدود ۳۰ جلسه امتحان) و یک آزمون ورودی از دروس تخصصی خواهد بود. مسلما این نوع ارزیابی با روش فعلی که یک آزمون سه ساعته تستی است، تفاوت بسیاری خواهد داشت و همچون گذشته وضعیت زندگی و آینده دانش آموز، صرفاً در طی سه ساعت تعیین نمیشود.
5- کسانی که بدون مطالعه دقیق طرح جدید کنکور و بدون در نظر گرفتن مزایای این طرح نسبت به روش آزمونهای قبلی، با این مصوبه مخالفت میکنند، به نکات قوت طرح جدید توجه ندارند؛ مثلا تصور میکنند که برگزاری امتحانات دبیرستانی همچون گذشته خواهد بود و اعمال نظر معلمین هر مدرسه در نمره دادن دخیل خواهد بود، در حالی که در طرح جدید نمرات دروس امتحانات نهایی در اختیار معلمین هر مدرسه نخواهد بود که بتوانند در نمرات دانش آموزان خود دخالتی داشته باشند.
6- آزمون نهایی مدارس برای کلاسهای ششم دبیرستانها سراسری است و در رفع چالش تصحیح برگههای امتحانی، پیش بینی شده است که تصویر برگههای امتحانی در هر شهرستان به صورت برخط در آمده، هر برگه به دو نفر در شهرهایی غیر از شهر محل برگزاری امتحان برای تصحیح ارسال شود. اگر نمره های داده شده توسط آن دو نفر با یکدیگر همخوانی داشته باشند معدل آن دو نمره ملاک خواهد بود، و اگر دو نمره تفاوت معنی داری داشته باشند دوباره به صورت برخط به نفر سوم ارجاع میشود و معدل سه نمره، نمره نهائی آن ورقه خواهد بود. با این شیوه تا اندازه قابل قبولی عدالت آموزشی برقرار خواهد شد.
۷- برای سالهای بعد همین روش برای امتحانات دهم و یازدهم دبیرستانها تکرار می شود و در نهایت دانش آموزان در هر نقطه از کشور می توانند بدون فشار روحی در امتحانات دبیرستان و آزمون سراسری شرکت کرده و در صورت شایستگی در دانشگاهها پذیرش شوند.
۸- وزنهای نمرات حاصل از آزمون و امتحانات دبیرستانی، چنان خواهند بود که در نهایت وزن نمرات دروس تخصصی دست کم دو برابر وزن نمرات دروس غیرتخصصی، در هر رشته دانشگاهی میباشد.
۹- در نهایت امید است که برحسب مصوبهای از طرف شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش، دستورالعملها و امکانات مناسب ایجاد و نظارت قابل قبولی پیش بینی شود و این طرح جالب که چندین سال روی آن کار انجام شده است، به نحو احسن اجرا شود.
دکتر مگردیچ تومانیان (رئیس شاخه ریاضیات فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران)
دکتر محمدمهدی شیخ جباری (رئیس شاخه فیزیک فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران)